SIK SORULAN SORULAR

TİAK Televizyon İzleyici Araştırmaları Anonim Şirketi (TİAK A.Ş.), 2010 Yılı Aralık ayında Türkiye’de televizyon izleyici ölçümlerini organize etmek ve denetlemek amacıyla kurulmuş olan bir anonim şirkettir. Televizyon İzleme Ölçümleri alanında ilgili taraflar olan, Reklamverenler, Medya Planlama Ajansları ve TV Kanallarının biraraya gelmesiyle tüm sektör paydaşlarının, dünya standartlarına uygun, ortak bir platformda fikir birliğiyle hareket ettikleri, ilgili bütün tarafları temsil eden yönetim anlayışı ile hareket eden kurumsal bir yapıdır.

TİAK A.Ş.’nin 4 tip hissedarı bulunmaktadır. A GRUBU HİSSEDARLAR (Reklamverenler Derneği), B GRUBU HİSSEDARLAR (Reklamcılar Derneği), C GRUBU HİSSEDARLAR (Tam Zamanlı Raporlanan Kanallar), D GRUBU HİSSEDARLAR (Yarı Zamanlı Raporlanan Kanallar). Güncel hissedarlar listesine http://www.tiak.com.tr/hakkimizda#hissedarlar linkinden ulaşılabilmektedir.

TİAK Televizyon İzleme Araştırmaları Anonim Şirketi unvanıyla tüzel kişiliğe sahip bir şirket olarak çalışmaktadır. Reklamverenler Derneği, Reklamcılar Derneği
ve Yayıncı Kuruluşların ortaklığında kurulmuştur. 1992 - 2010 yılları arasında gönüllülük esası ile çalışan bir endüstri komitesi konumunda iken, 2009 yılında Rekabet Kurumu’nun talebi ile Aralık 2010 tarihinden itibaren Anonim Şirket statüsünde tüzel kişiliğe sahip olmuş ve faaliyetlerine başlamıştır.

TİAK A.Ş. bir Müşterek Endüstri Komitesi (MEK) olarak faaliyet göstermektedir.
Avrupa Yayıncılar Birliği tarafından yayınlanan “Televizyon İzleme Ölçümüne İlişkin Global Kılavuz”da (Global Guidelines for Television Auidience Measurement) izleme ölçümlerinin sağlanmasında üç temel örgüt yapısı mevcuttur.  

1)    Ölçümü Yapan Araştırma Şirketinin Kendi Servisi (Own Service-OS)

2)    Media Kullanıcıları Sektör Komitesi (Media Owners Committee-MOC)

3)    Müşterek Endüstri Komiteleri-MEK (Joint Industry Committee-JIC)

TİAK A.Ş., ölçüm sisteminde yer alan kanal temsilcilerinin, Reklamverenler Derneği ve Reklamcılar Derneği temsilcilerinin oluşturduğu bir Yönetim Kurulu tarafından yönetilmektedir. Yönetim Kurulu 15 kişiden oluşmaktadır. 1 Başkan, 2 Başkan Vekili ve 12 üyeden oluşmaktadır. Reklamverenler ve Reklamcılar Derneği Yönetim Kurulu’nda birer kişi ile temsil edilmektedir.
Yönetim Kurulu’nda bulunan kurumlar ve kurum temsilcilerinin isimlerinin bulunduğu güncel listeye http://www.tiak.com.tr/hakkimizda#yonetim-kurulu linkinden ulaşabilirsiniz.

RTÜK Yönetmeliği olarak belirtilen; RTÜK tarafından 17 Ekim 2012 tarihinde yayınlanmış olan “Yayın Hizmetlerinin İzlenme Ve Dinlenme Oranı Ölçümlerinin Yapılmasına ve Denetlenmesine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”tir.
Söz konusu yönetmelik panel hanelerinin seçiminden, panel örnekleminin detaylarına kadar birçok konuyla ilgili TİAK A.Ş.’nin uygulaması gereken standartları ve kuralları içermektedir.

http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/10/20121017-3.htm

Yönetmelik Değişikliği:

http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/05/20180512-1.htm

Veri Tabanı Araştırması (VTA), Televizyon İzleyici Ölçüm Paneli’nin kurulumu, yeni hanelerin ilave edilebilmesi, hedeflenen örneklem büyüklüğü ile sürdürülebilmesi için gerçekleştirilen saha çalışmasına dayalı bir araştırmadır. Televizyon İzleyici Ölçümü hizmetine baz teşkil etmektedir. Araştırmanın üç temel amacı bulunmaktadır:

• Paneli kurmak için gerekli olan nüfus özelliklerinin ve hanede TV izleme davranışını etkileyen (TV Sayısı, Yayın Alma Şekli vb.) diğer değişkenlerin dağılımını tespit etmek (Evren Değerleri),
• Bu değişkenlerin eğilimini takip ederek ölçüm sistemindeki evren tahminlerini güncellemek,
• Panele eklenecek haneleri ve panelden ayrılan haneler yerine seçilecek yeni haneleri anket yapılan havuz içinden seçecek veri tabanını oluşturmak.

Televizyon İzleyici Ölçüm Paneli TİAK Yönetim Kurulu’nun vermiş olduğu karar gereği Kantar Media tarafından toplam 40 ilde kurulmuştur. Televizyon izleyici ölçümü raporlamasının kapsamını teşkil edecek panel hanesi sayısı net 4.000’dir (brüt 4.400 hane). Diğer yandan RTÜK Yönetmeliği’nin 8. Madde, 1. Bendi, Veri Tabanı Araştırması’nın evrenini “Ölçümün temelini teşkil edecek evren, yerleşim yeri en büyük alt sınırı on bin olacak şekilde araştırma kapsamındaki tüm yerleşim yerlerinde yaşayan hane halklarını kapsar” şeklinde tanımlamaktadır. TV İzleyici Ölçüm Paneli’nin temsil ettiği evren büyüklüğü 2018 yılı itibarıyla 58.367.000 bireyden oluşmaktadır.

Televizyon İzleyici Ölçümü Paneli’nin büyüklüğü brüt 4.400 Hane, net 4.000 hane olacak şekilde tasarlanmıştır. 1 Ocak 2023 tarihi itibarıyla panelde bulunan hane sayısının 4.340 olduğu, paneldeki kişi sayısının ise 14.543 olduğu görülmektedir.
Türkiye’de Televizyon İzleyici Ölçüm Paneli 1989 yılında 150 Hane ile raporlamaya başlamıştır. Zaman içinde 1996 yılında 1.060 haneye, 2006’da 2.000 haneye, 2008’de 2.500 haneye ve 2014 yılında 4.000 net haneye çıkılmıştır.

Panel örneklemi, TV İzleyici Ölçümü evrenini aşağıdaki Panel Kontrol Değişkenleri bazında temsil etmektedir;

• SES (Sosyo - Ekonomik Statü) : AB – C1 – C2 - DE
• HANE BÜYÜKLÜĞÜ: 1-2 Kişilik Hane, 3-4 Kişilik Hane, 5+ Kişilik Hane
• YAYIN ALMA ŞEKLİ: Uydu ve Sadece Karasal, Kablo
• HANEDEKİ TV SAYISI: 1 TV, 2+ TV
• CİNSİYET: Kadın, Erkek
• YAŞ: 5-14, 15-24, 25-34, 35,44, 45-54, 55+
• ÇALIŞMA DURUMU: 15+ Yaş Çalışan, 15+ Yaş Çalışmayan

TV İzleyici Paneli Evreni; yerleşim yeri alt sınırı (İlçe toplam nüfusu) 10.000 olacak şekilde, ölçümün yapıldığı 40 ilde en az bir çalışan televizyonu olan, konut olarak kullanılan tüm haneler ve bu hanelerde yaşayan 5 yaş üzerindeki tüm bireyleri kapsamaktadır.

Bu evrenin Panel Kontrol Değişkenleri açısından dağılımı TİAK A.Ş. web sayfası,  “Evren Değerleri” başlığı altında Veri Tabanı Araştırması yapılan her dönem için ayrı ayrı görülmektedir.

http://www.tiak.com.tr/evren-degerleri

Televizyon İzleyici Ölçümü TİAK A.Ş. Yönetim Kurulu’nun aldığı karar çerçevesinde Eylül 2012’den itibaren Kantar Media tarafından gerçekleştirilmektedir. 2010 yılında yapılan şirket seçim sürecinde Kantar 5 yıllık süre için TV İzleyici Ölçümü Yüklenicisi olarak seçilmiştir.

Televizyon İzleyici Ölçümünde 2. Dönem Eylül 2017’de başlamıştır. 2016 yılında başlayan şirket seçim sürecinde TİAK A.Ş. Yönetim Kurulu Ölçüm Şirketi olarak 3+2 yıl opsiyonlu olmak üzere tekrar Kantar Media’yı seçmiştir.

3. Dönem olan 2022-2027 yıllarında geçerli olmak ve Eylül 2022’den başlamak üzere Beş yıllık süre için TİAK A.Ş. Yönetim Kurulu tekrar KANTAR MEDIA ile sözleşme imzalamıştır.

Ölçümlenmek isteyen kanallar TİAK A.Ş.’ye başvurmak ve sözleşme imzalamak zorundadırlar. Ölçümlenecek yayıncı kuruluşlar açısından iki türlü abonelik sistemi bulunmaktadır; Tam Zamanlı Raporlama ve Yarı Zamanlı Raporlama.

Şu anda ölçümde olan Tam Zamanlı Raporlanan  ve Yarı Zamanlı Raporlanan kanalların güncel listesine http://tiak.com.tr/hakkimizda#raporlanan-kanallar adresinden erişilebilir.

Ölçüm sistemine girerek ölçümlenmek isteyen kanallar sözleşme imzalayarak ölçüm sistemine dahil olabilmektedir. Şu anda ölçüm sisteminde olan tüm kanalların listesine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz. Bu liste zaman içinde değişim gösterebilmektedir.

TAM ZAMANLI RAPORLAMA kavramı ölçümlenen kanallar için dakika bazlı raporlama yapmayı ifade ederken,
YARI ZAMANLI RAPORLAMA bu kanallar için 15’er dakikalık raporlamayı ifade etmektedir.

http://tiak.com.tr/hakkimizda#raporlanan-kanallar

Web sayfasında yer alan veriler TV İzleyici Ölçüm Kapsamında ölçümlenen kanalların Günlük ilk 10'da yer alan programlarının ve kanalların Aylık ile Yıllık  Rating / Share değerlerini içermektedir.

Günlük Tabloda sadece Tam Zamanlı raporlanan kanalların Tüm günde 3 farklı hedef kitlede (Tüm kişiler, AB SES, 20+ABC1 SES), Rtg%[Net] değerlerine göre sıralanmış ilk 10 programı görülebilmektedir.
Aylık ve Yıllık Tablolarda Yarı Zamanlı ve Tam Zamanlı raporlanan tüm kanalların 7 farklı zaman aralığı (Tüm gün, 20:00-23:00, 07:00-20:00, 07:00-18:00, 18:00-25:00, 18:00-24:00, 19:00-24:00) için Rtg% ve Share değerleri 3 farklı hedef kitlede (Tüm kişiler, AB SES, 20+ABC1 SES) görülebilmektedir.
 
Günlük Rtg%[Net] değeri: tüm günde yayınlanan tüm programların, reklam dakikaları hesaplamaya dahil edilmeksizin; sadece programların ekranda olduğu dakikalar baz alınarak; programların başlangıç ve bitiş saatlari boyunca bir dakikasına düşen ortalama izleyici yüzdesini vermektedir.

Günlük Share%[Net] değeri: İlgili programların reklamlar hariç, sadece program yayınına ait dakikakarı baz alınarak toplam izlemeden aldığı payı ifade eder.

Aylık/Yıllık RATING değeri; bir ay/yıl boyunca her bir zaman aralığının bir dakikasına düşen ortalama izleyici yüzdesini vermektedir. Dakika başına düşen ortalama kişi sayısının, seçilmiş olan hedef kitle evrenine oranlanmasıyla hesaplanır.

Aylık/Yıllık SHARE değeri; yine bir ay/yıl boyunca her bir zaman aralığının toplam izlemeden aldığı payı; yani ilgili saatlerde izleme yapan izleyiciden her bir kanalın yüzde kaç pay aldığını ifade eder.

Günlük raporlar her gün bir gün önceye ait verileri içerecek şekilde günlük olarak web sayfasına yüklenir.
Aylık ve Yıllık Raporlar ise ilgili dönemi takip eden her ayın / yılın 8. gününde web sayfasına yüklenir.

Ölçüme ilgili ayda başlayan bir kanal olduysa, aylık tabloda ‘ölçüme başladığı tarihten o ayın sonuna kadar’ olan tarihler arasındaki ortalama değerlere, yıllık raporda ise “kanalın ölçüm sistemine dahil olduğu tarihten yılın sonuna kadar” olan tarihler arasındaki ortalama değerlerine yer verilir.

Tabloların en altında, ölçüm sistemine ilgili ayda/yılda dahil olan kanallar için hangi tarihleri kapsayan değerin yayınlandığı belirtilmektedir. Eğer bir kanal için herhangi bir tarih aralığı belirtilmediyse rapordaki değerler ilgili ayın/yılın tamamını kapsamaktadır.

Yapılan ölçüm sonuçları gizliliği sözleşmelerle korunan ticari bir veridir. Söz konusu veriler 2 farklı abonelik türü olan “Tam Zamanlı Ölçüm Verileri”, “Yarı Zamanlı Ölçüm Verileri” olarak sadece abonelerle paylaşılmaktadır.

Söz konusu veriler genel olarak kamuoyunu bilgilendirmek amacı ile yayınlandığı için farklı bir formatta paylaşılmamaktadır.

• İSTANBUL
• ANKARA
• İZMİR
• MARMARA (İstanbul Hariç)
• İÇ ANADOLU (Ankara Hariç)
• EGE BÖLGESİ (İzmir Hariç)
• KARADENİZ BÖLGESİ
• AKDENİZ BÖLGESİ
• DOĞU VE GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ 

Raporlamada kullanılan Bölge yapılanması NUTS 2 kırılımından farklıdır. İSTANBUL, ANKARA ve İZMİR illerine ait izleme verileri bağımsız olarak raporlanmaktadır. Bunun dışında raporlama Türkiye Geneli ve söz konusu 3 il dışında aşağıdaki bölge kırılımlarında yapılmaktadır;

• MARMARA (İstanbul Hariç)
• İÇ ANADOLU (Ankara Hariç)
• EGE BÖLGESİ (İzmir Hariç)
• KARADENİZ BÖLGESİ
• AKDENİZ BÖLGESİ
• DOĞU VE GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ 

Türkiye’de TV İzleyici Ölçümü 1989 yılında toplam 150 hanelik bir örneklemle başlamıştır. 2000 yılına gelindiğinde hane sayısı 1.950 olup bugün itibarıyla Panelde 4.000 Hane ve yaklaşık 14.000 kişi bulunmaktadır. 2014 Yılından itibaren panel minimum 4.000 hane ile raporlanmaktadır. Günlük olarak takip edildiğinde panelde kurulum yapılmış hane sayısının ortalama 4.300 – 4.400 hane bandında olduğu görülmektedir. 

Türkiye’de Medya Planlama Şirketi olarak faaliyet gösteren Ajanslar ve Yayıncı Kuruluşlar (Kanallar), TİAK ve Ölçüm Şirketi ile sözleşme imzalayarak ölçüm sonuçlarından faydalanabilmektedirler. Yayıncı Kuruluşlar ve Medya Planlama Şirketleri dışında herhangi bir organizasyon TİAK Abonesi olarak TV İzleyici Ölçüm Paneli verilerinden faydalanamaz.

Öncelikle abone olacak kurumun Türkiye’de faaliyet gösteren bir kuruluş olması gerekmektedir. İkincil olarak ölçüm verilerinden TAM ZAMANLI olarak mı YARI ZAMANLI olarak mı faydalanacağına karar verilmesi gerekmektedir.

Ayrıca abone olmadan bir yıl içinde en az 1 ay en fazla 3 ay olmak üzere TAM ZAMANLI ya da YARI ZAMANLI DENEME DATASI satın alma hakkı bulunmaktadır; deneme süresi boyunca her gün günlük servis edilir.
 
TAM ZAMANLI ÖLÇÜM: Ölçüme dahil olan kanallar için 1 dakikalık dilimler halinde izleyici ölçümü yapılması ve izleme sonuçlarının abonelerin kullanımına açılmış bir yazılım aracılığı ile ister program bazında ister belirlenmiş süreler bazında dakikalık olarak raporlanabildiği sistemdir.
 
YARI ZAMANLI ÖLÇÜM: Ölçüme dahil olan kanalların 15’er dakikalık zaman dilimleri bazında rapor alabildiği sistemdir. 15’er dakikalık zaman dilimleri standart olup farklı 15’er dakikalık dilimler oluşturulamamaktadır. Çoğunlukla tematik kanalların faydalandığı raporlama türüdür. Bu raporlama türünde bir programın başlangıç bitiş süreleri göz önünde bulundurularak program bazlı bir raporlama yapılmaz. Yine aynı şekilde reklam kuşaklarının ya da reklamların almış oldukları rating değerleri raporlanmaz

Panelde yer alan haneler Türkiye İstatistik Kurumu’ndan 40 il genelinde alınan yaklaşık 132.000 adres içinden istatistiki örnek seçim teknikleri kullanılarak belirlenen hanelerdir. Kantar Media, Veri Tabanı Araştırması kapsamında anket yapılan 44.000 hane içinden ihtiyaç duyduğu haneleri hanedeki kişi sayısı, hanenin yayın alma şekli, bölgeler gibi birçok değişkeni göz önünde bulundurarak potansiyel haneleri tesadüfi olarak seçer ve panel hanesi olmaları için ikna süreci başlatır. Panel haneleri kesinlikle TÜİK’in tesadüfi olarak seçtiği adresler ve bu adresler arasından Veri Tabanı Araştırması yapılan haneler içinden seçilmek zorundadır. Bu durum bağımsız denetçiler tarafından düzenli ve sistematik bir şekilde kontrol edilir.

İlk aşamada TÜİK’ten söz konusu 40 ilin tüm yerleşim yerlerini temsilen belirlenmiş hane adresleri alınır. (Yaklaşık 132.000 Adet)

İkinci aşamada TİAK A.Ş. Yönetim Kurulu’nun seçtiği bağımsız bir araştırma şirketi bu adresler içinden önceden belirlenmiş kurallar çerçevesinde yaklaşık 44.000 hane ile yüz yüze anket yapar. Yapılan 44.000 anketin verisi Kantar Media’ya teslim edilir. Bu aşamada bu anket sonuçları ve TÜİK istatistiklerine bağlı olarak evren değerleri belirlenir.

Üçüncü aşamada Kantar Media, panelden hane talebi ile ayrılan ya da her yıl %15 yenilenme kuralı (RTÜK Yönetmeliği) gereği panelden ayrılmış haneleri ikame etmek ya da değişen Evren Değerlerine uyum sağlamak için ihtiyaç duyulan hanelerin demografik ve sosyo-ekonomik özellikleri, televizyon sahipliği, yayın alma şekli gibi kriterler çerçevesinde; ilgili il ve bölgede hane bulmak için, bu data içinden telefon ile aramalar ve telefonla ulaşılamayan hanelere yüz yüze ziyaretler yapar. (Ölçüm Şirketi Panel İkna Ekibi)

Son aşamada panelist olmayı kabul etmiş olan hanelere Kantar Media Panel Ekibi eğitim verir, (Panel Kurulum Ekibi) ve bu hane panel hanesi olarak tanımlanır ve haneye PeopleMeter cihazı bağlanarak ölçüm sistemine dahil olur. Tüm süreçler gizlilik ilkesi çerçevesinde gerçekleştirilir. PeopleMeter kurulu panel hanelerinin kimler olduğu ölçüm şirketindeki sınırlı sayıda kişi ve Akademisyenlerden oluşan TİAK Teknik Denetim Komitesi dışında hiçbir kurum ya da kişi tarafından bilinmemektedir.

Bir hanenin panelist olma durumu tamamen gönüllülük esasına dayanmaktadır. Panel haneleri istediği zaman ölçüm sisteminden çıkabilirler. Bu durumda çıkan hanenin tüm değişkenler açısından (evdeki kişi sayısı, evdeki TV sayısı, yayın alma şekli, Sosyo-Ekonomik Statü vb.) bir ikizi panele en kısa sürede dahil edilmektedir.

Şu anda raporlama yapılan panel 2012 yılında sıfırdan kurulmuş olan panelin devam niteliğindedir. Mevcut panel 2012 yılından itibaren gerçekleştirilmiş tüm Veri Tabanı Araştırmalarından seçilmiş olan hanelerin oluşturduğu paneldir. Her yıl panelin asgari %15’i zorunlu olarak yenilenmektedir. Zorunlu değişimler dışında bu oran her yıl yaklaşık %20 seviyelerinde gerçekleşmektedir.

TV izleyici ölçümü en genel anlamda “Kaç Kişi İzliyor”, “Hangi Kanalı İzliyor”, “Kimler İzliyor”,  “ Ne Zaman İzleniyor” gibi sorulara cevap vermektedir. PeopleMeter cihazı 5 saniyelik aralıklarla o anda hanede izlenen kanalın ses imzalarını kaydederek Hangi Kanal İzleniyor / Hangi Sürelerde İzleniyor sorularının cevabını vermektedir. PeopleMeter cihazına tanımlanmış özel izleyici kumandaları ise kumanda üzerinde bulunan tuşlar aracılığı ile o anda kimin izlediği sorusuna cevap vermektedir. Hanede bulunan tüm televizyonlara ayrı ayrı PeopleMeter cihazları bağlanır ve her birine ayrı bir kumanda tanımlanır.

PeopleMeter aracılığı ile toplanan ve gün boyunca depolanan hanenin izleme verileri, her gece belirli saatlerde otomatik olarak ölçüm şirketinin veri üretim toplama merkezine aktarılarak raporlama ve analiz süreçleri başlatılır.

TV İzleyici Ölçümünde bir hanede o anda hangi kanalın izlendiğinin saptanması için kullanılan sistemdir. PeopleMeter cihazlarına kaydedilen veriler günlük olarak ölçüm şirketinin sunucularına otomatik olarak gönderilir. Kaydedilen ses imzaları aynı algoritma ile kaydedilen ve ölçüm şirketinin sunucularında yer alan referans ses imzaları ile karşılaştırılarak tüm panel hanelerinde izlenen kanallar dakika bazlı saptanmış olur. Sistem PeopleMeter’ın televizyondan alarak kaydettiği ses ile kanalların yayına bastıkları sesleri eşleştirerek hangi izleyicinin hangi dakika hangi kanalı izlediğinin saptanmasını sağlar.

Televizyon yayınlarının yayın akışına bağlı kalmadan, yayınlandığı saatler dışında ana TV ekranından izlenmesinin ölçülmesidir (non-linear). Kayıt Yapabilen Uydu Alıcıları, Kişisel Kayıt Cihazları (PVR) Üyelik Gerektiren Platformların (Digitürk, D-Smart vb.) bulut saklama alanları (catch-up tv) vs. kullanılarak izlenen televizyon içeriklerinin ölçülmesi olarak tanımlanabilir.

Bir izlemenin Zaman Kaydırmalı İzleme olması için daha önce televizyonda yayınlanmış bir içerik olması gerekir.

ÖRNEK: Bir dizinin ilgili kanaldaki orijinal yayın saati veya tekrar yayınından sonra herhangi bir kayıt cihazı veya yayın platformunun programları yayınladığı
arşiv (bulut) alanları kullanılarak evde bulunan ANA TV üzerinden izlenmesidir (Tablet, Telefon ve Bilgisayar üzerinden yapılan izlemeler mevcut yapıda Zaman Kaydırmalı İzleme Ölçümü tanımına dahil değildir).

VOSDAL (Viewing on The Same Day As Live): Bir programın orijinal gününde ve saatinde yayınlanmasını takiben aynı gün içinde orjiinal yayın saatinden farklı bir zamanda Zaman Kaydırmalı olarak izlenmesidir. (YAYIN SAATLERİ DIŞINDA ANCAK YAYIN GÜNÜ İÇERİSİNDE)

7 GÜNLÜK RAPORLAMA PENCERESİ: Bir içeriğin orijinal gününü takiben 7 gün içinde herhangi bir cihaz aracılığı ile kaydedilmiş olarak ya da ücretli üyelik gerektiren platformlar üzerinden izlenmesidir. 7 gün geçtikten sonra yapılan bir izleme saptanmaz ve raporlanmaz. 7 günlük süre tanımı endüstrinin dünya örnekleri de incelenerek ortaklaşa kabul etmesiyle belirlenmiştir.

Televizyon İzleyici Ölçümü terminolojisinde Çoklu Ekran ya da 4 Screen olarak tanımlanan ekranlar bilgisayarlar, tablet ya da akıllı telefonlardır. Çoklu Ekran İzlemesi olarak adlandırılan ise bu ekranlardan televizyon içeriklerinin izlenmesidir. Televizyon ekranı ile birlikte çoklu ekran 4 Screen olarak da tanımlanmaktadır.

Ölçüm sisteminde yer alan kanallar tarafından belirlenmiş ve etiketlenmiş tüm TV içeriklerinin, Internete bağlı bir cihazdan ve yine ölçümlenen kanallar tarafından belirlenmiş olan alanlardan (kanalların web sayfaları, kanallara ait uygulamalar, vb.) yayın akışına bağlı olarak canlı veya zaman kaydırmalı olarak izlenmesi olarak tanımlanabilir.

Hayır, Türkiye’de televizyon izleyici ölçümüne ilişkin RTÜK’e akredite olmuş başka bir organizasyonel yapı bulunmamaktadır. Ayrıca TİAK A.Ş., televizyon izleyici ölçümü konusunda Rekabet Kurumu’ndan da muafiyete sahiptir. Televizyon endüstrisinin kabul ettiği tek organizasyon TİAK’tır ve endüstrinin tek kaynak olarak kabul ettiği veri TİAK’ın ölçüm şirketi aracılığı ile yayınladığı veridir.

Türkiye’de Televizyon İzleyici Ölçümlerini koordine etmek üzere tek yetkili şirket TİAK A.Ş.’dir. Bu sebeple ölçüm şirketi belirleme süreci TİAK A.Ş. Yönetim Kurulu tarafından yönetilir. İlan yayınlanarak ve Türkiye Araştırmacılar Derneği’ne (TÜAD) üye tüm Tüzel Araştırma Şirketlerine bilgilendirme yapılarak teklif toplama süreci başlatılır. Yönetim Kurulu tarafından koordine edilen şirket belirleme sürecinin tamamlanmasının ardından sözleşme imzalanır ve sözleşme dönemi başlamış olur. RTÜK Yönetmeliği gereği en geç 5 yılda bir şirket belirlemeye yönelik süreçler gerçekleştirilmelidir. İlgili RTÜK Yönetmeliği gereği ölçüm şirketi ile yapılan sözleşmeler en fazla 5 yıllık olabilmektedir.

Panelin Demografik, Sosyo-Ekonomik ve Televizyon İzlemeye Yönelik (Hanedeki TV Sayısı, Yayın Alma Şekli vb.) değişkenler açısından Panel Evrenini temsil etmesi için Veri Tabanı Araştırması (VTA) gerçekleştirilmektedir.

TÜİK’in yayınlamış olduğu istatistikler ve Veri Tabanı Araştırması’ndan gelen veriler kullanılarak TV İzleyici Paneli Evren Değerleri elde edilir. Panel Kontrol Değişkenleri olarak tanımlanan bu değişkenler bazında temsiliyet sağlaması için her Veri Tabanı Araştırması’ndan sonra yeni kurulumlar ve sökümler ile PANEL-EVREN DENGESİ sürekli takip edilir.

Bu denge TİAK A.Ş. Teknik Komite tarafından haftalık olarak, Bağımsız Denetçiler tarafından da aylık olarak kontrol edilerek dengenin bozulması durumunda aksiyon alınarak denge sağlanır.

RTÜK Yönetmeliği’nin ilgili maddesi gereğince; PANELE GİRECEK TÜM HANELER TÜİK TARAFINDAN TESADÜFİ OLARAK BELİRLENEN ADRESLER İÇİNDEN SEÇİLMELİDİR.

Ayrıca panele alınacak haneler, panel illeri olarak tanımlanan 40 ilde TÜİK’ten alınan adresler kullanılarak yapılan VERİ TABANI ARAŞTIRMASI’nın uygulandığı haneler olmalıdır. TÜİK’ten alınan adresler dışında hiçbir haneye hiçbir koşulda panel kurulamaz.

Panel hanelerinin kim ya da kimler olduğunu, adreslerini, telefon numaralarını, ölçüm şirketinde belirli departmanlardaki kısıtlı sayıdaki kişi bilmektedir. Bu kişiler yaptıkları iş gereği hanelerle iletişime geçmesi gereken kişilerdir. Bunun dışında Teknik Denetim Komitesi üyeleri (İstanbul Ticaret Üniversitesi) denetim amacıyla hanelerle iletişim kurdukları için panel hanelerinin bir kısmını bilmektedirler.

Panel hanelerine ait tüm bilgiler en üst seviye gizlilikte ve önemle korunmaktadır. Herhangi bir şüpheli durum karşısında en üst seviyede denetimler yapılmakta olup gerekli görülmesi durumunda aksiyon alınmaktadır. Bir hanenin deşifre olması durumunda derhal panelden çıkarılmaktadır.

Any Time, Any Where, Any Device ifadelerinin kısaltmasıdır. Çoklu Ekran İzlemeleri için kullanılan bir kısaltmadır. Tablet, Telefon, Bilgisayarlar aracılığı ile bir programın ister yayın saatinde ister yayın saatinden sonra zaman kaydırmalı olarak izlenmesini ifade etmektedir.

Kanallarda yayınlanan programların, dolayısıyla seslerinin birbirlerinden farklı olduğu durumlarda, ölçüm cihazından (PeopleMeter) gelen ses imzası referans sisteminde tek bir kanal ile eşleşme sağlanmaktadır (Normal Eşleşme).

Birden çok kanalda seslerinin aynı olduğu (Canlı yayınlar, ortak yayınlar vs.) ve hanelerde bu yayınlara yönelik izleme olduğu durumlarda ise, eşleşmenin sağlandığı tüm kanallar (Çoklu eşleşme) listelenmekte ve hanede o anda izlenen kanalın doğru belirlenebilmesi için çoklu eşleşme kuralları uygulanmaktadır.

Çoklu eşleşme kurallarına göre bir hanede birden çok kanal için çoklu eşleşme saptanıyorsa; çoklu eşleşmenin olduğu süre için, o hanede ilgili televizyonda çoklu eşleşme anından hemen önce izlenen kanala atama yapılır. Eğer çoklu eşleşme listesinin hemen öncesinde izlenen kanal, çoklu eşleşen kanal listesi içerisinde yoksa ya da çoklu eşleşme esnasında televizyon yeni açıldı ise ikinci kural işletilir.

İkinci kurala göre, çoklu eşleşme listesinde bulunan tüm kanalların söz konusu televizyon üzerinden son 3 haftada yapılan geçmiş izleme dağılımına göre atama yapılır.

Hanelerde bulunan ve çalışır durumda olan tüm televizyonlarda ölçüm cihazı bulunmak zorundadır. Eğer hane herhangi bir televizyona ölçüm cihazı bağlatmak istemezse bu hane panel hanesi olamaz. Ölçüm sistemi panel hanelerindeki tüm televizyonları kapsamaktadır. Türkiye’de 2019 itibarıyla hanelerde bulunan ortalama televizyon sayısı yaklaşık 1,3’tür.

Ölçüm cihazı ile yapılan geleneksel ölçüm bilgisayar, tablet, telefon gibi cihazlardan yapılan izlemeleri kapsamamaktadır. Bu cihazlar aracılığıyla internet üzerinden yapılan izlemeler “Çoklu Ekran Ölçümleri” kapsamında raporlanacaktır. Türkiye diğer ekranlardan yapılan izlemelerin ölçümlenmesi için hazırlık aşamasındadır.

Televizyon izleyici ölçümü kapsamında, panel hanelerinde yaşayan tüm bireylerin ve bu hanelere gelen tüm misafirlerin televizyon izlemeleri ölçülmektedir. Ancak raporlama 5 yaş ve üzeri bireylerin verileriyle gerçekleştirilmektedir.

Panel hanelerine gelen misafirlerin yaptığı izlemeler de Televizyon İzleyici Ölçümü kapsamında günlük standart raporlamaya dahil edilmektedir. Bu izlemelerin raporlanabilmesi için hanelerdeki PeopleMeter Kumandalarının üzerinde gelen misafirin / misafirlerin yaş ve cinsiyetlerinin kodlanabilmesi için tuşlar bulunmaktadır. Bu tuşlar sayesinde misafirler izleme yapmaya başladığında “Misafir ekle” tuşu, misafir televizyon izlemeyi bıraktığında ise “Misafir Çıkart” tuşu kullanılır. Hanelere periyodik olarak yapılan “bilgi güncelleme aramalarında” ya da “Teknisyen Ziyaretlerinde” kumanda kullanımıyla ilgili bilgi verilir ve “misafir tuşu kullanımı” da ayrıca detaylıca panel hanelerine aktarılır.

Panel hanesine düzenli olarak gelen ya da belirli periyodlarda düzenli olarak kalan (çocuk bakmaya gelen aile büyükleri, şehir dışında okuyan çocuklar, haftanın belirli günlerinde gelen yardımcılar vb.) ve televizyon izleyen kişiler DÜZENLİ MİSAFİR konumundadır. Bu kişilerin yaptıkları TV izlemeleri de ölçümlemeye dahildir. 

Türkiye Televizyon İzleyici Ölçümü kapsamında hanede yaşayan tüm bireyler ve bu hanedeki tüm televizyonlar raporlanmaktadır. Eğer haneden bir ya
da birkaç kişi ölçüme dahil olmak istemezse ya da herhangi bir televizyona PeopleMeter cihazının kurulmasını kabul etmezse bu hane panel hanesi olamaz.

Ölçüm kapsamında mutlaka hanedeki tüm kişilerin yaptığı izlemeleri kumanda aracılığıyla tuşlaması ve tüm televizyonlarda PeopleMeter cihazı kurulu olması gerekmektedir.

Panel hanesinde yaşayan tüm bireylerin ölçüm cihazına ait kumandada kendilerine tanımlanmış bir tuş bulunmaktadır. Panel üyesi televizyon izlemeye başladığında kendisine atanmış tuşa basarak hangi saat ve dakikada hangi kanalı / programı izlediğini beyan etmiş olur. Bir izleme yapmadığı zaman ise herhangi bir tuşa basması gerekmemektedir.

Ev dışı (Out-of-Home Viewing) izlemeler mevcut durumda ölçüm kapsamında değildir. Dünyada bu tür izlemelerin ölçüldüğü ve raporlandığı çok az sayıda ülke vardır. Türkiye’de de bu tür izlemelerin raporlanabilmesine ilişkin en uygun çözüm için çalışmalar devam etmektedir.

Evet, Türkiye’de TV yayınlarını izlemek için kullanılan Klasik Anten, Uydu Anteni, Kablolu TV vb. tüm platformlar üzerinden yapılan yayınlar ölçülmekte ve raporlanmaktadır. Bunlara abonelik gerektiren ücretli platformlar da dahildir.

Türkiye’de ölçüm başladığından bugüne günlük kişi başı ortalama televizyon izleme süresi yaklaşık 4 saattir. Bu süre genel olarak sonbahar ve kış aylarında artmakta, yaz aylarında ise azalmakta olup son 6 yıl içerisinde bu sürede önemli bir değişim olmadığı söylenebilir.
Yıllara göre Televizyon İzleme Süreleri aşağıda görülmektedir:

2013: 4 Saat 18 Dakika
2014: 4 Saat 26 Dakika
2015: 4 Saat 23 Dakika
2016: 4 Saat 23 Dakika
2017: 4 Saat 21 Dakika
2018: 4 Saat 18 Dakika
2019: 4 Saat 14 Dakika
2020: 4 Saat 33 Dakika
2021: 4 Saat 08 Dakika
2022: 3 Saat 49 Dakika

2022 yılında kişi başı günlük ortalama TV izleme süresi 3 saat 49 Dakika iken, hanelerde günlük TV İzleme ortalaması 6 Saat 33 Dakikadır.
 
Türkiye bu ortalama izleme süreleri ile dünyada en çok televizyon izlenen ülkeler arasında ilk grupta yer almaktadır. 2022 yılı itibarıyla Sırbistan 5 Saat 20 Dakika ile dünyada en çok TV izlenen ülke olarak görülmektedir (2. Bosna-Hersek 5 Saat 19 Dakika, 3. Dominik Cumhuriyeti 5 Saat 15 Dakika)

12 Mayıs 2018’de Resmi Gazete’de yayınlanan “YAYIN HİZMETLERİNİN İZLENME VE DİNLENME ORANI ÖLÇÜMLERİNİN YAPILMASINA VE DENETLENMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR RTÜK YÖNETMELİĞİ” kapsamında ölçümün temelini teşkil edecek evren; “yerleşim yeri en büyük alt sınırı on bin olacak şekilde araştırma kapsamındaki tüm yerleşim yerlerinde yaşayan hane halklarını kapsar” şeklinde belirtilmiştir. Bu kapsam çerçevesinde bulunan haneler ve bu hanelerde yaşayanların Sosyo-Ekonomik Statüleri, Hane Büyüklükleri, Yayın Alma Şekilleri,Hanedeki Televizyon Sayısı, Cinsiyet, Yaş ve Çalışma Durumları bazındaki dağılımları ise Televizyon İzleyici Ölçümü Evren Değerlerini oluşturmaktadır. Tüm Veri Tabanı Araştırmalarından sonra ortaya çıkan evren değerleri TİAK A.Ş. web sitesinde yayınlanmaktadır.

http://www.tiak.com.tr/evren-degerleri

Haneleri yaşam tarzları, sosyal statüleri ve tüketim davranışlarına göre sınıflandırmayı hedefleyen; halihazırdaki pratik uygulamasında hanelerde en yüksek gelir getiren kişinin eğitim düzeyi ve mesleğine göre yapılan bir gruplamadır.
SES sınıflandırması; kabaca hane harcamalarına en çok katkı sağlayan kişinin Eğitim Durumu (En Son Bitirilen Okul) ve Çalışanların Meslek Detayı, Emeklilerin Emekli Olmadan Önce Meslek Detayı, Çalışmayanların ise haneye ne şekilde gelir getirdikleri dikkate alınarak yapılan bir gruplamadır.

Araştırma sektörü ve pazarlama iletişimi alanında çalışan tüm tarafların ortak bir şekilde kabul etmesi açısından SES Ölçeği TÜAD (Türkiye Araştırmacılar Derneği) tarafından 2012 yılında revize edilerek mevcut tanımlama yapılmıştır.

Veri Tabanı Araştırmasında ve Televizyon İzleyici Ölçümünde hanelerin statülerinin belirlenmesi için 2012 TÜAD SES sınıflandırma ölçeği kullanılmaktadır.

Ölçüm yapılan 40 ilin tüm Türkiye’nin birey bazındaki nüfusa oranı yaklaşık %80’dir. Ölçüm illeri coğrafi dağılım açısından tüm bölgeleri temsil etmektedir. İllerde bulunan panelist sayıları söz konusu illerin nüfusları ile doğru orantılı olarak oluşmuştur.

RTÜK Yönetmeliği gereği söz konusu 40 ilde İlçe toplam nüfusu 10.000 üzeri olan tüm yerleşim yerleri ölçüm sistemine dahildir ve 10.000 üzeri nüfusa sahip tüm yerleşim yerlerinden haneler ölçüm sistemine dahil edilmektedir.

Panel illerinde nüfusu 10.000 altı olan yerleşim yerlerinde yaşayan kişilerin oranı toplam nüfusun %1’inden azdır. Dolayısıyla söz konusu illerde %1’lik bir nüfus dışında tüm yerleşim yerlerinde panel kurulumu yapılabildiği söylenebilir.

Türkiye’de açıklanan rating sonuçlarını İzleyici Ölçümü Panelindeki yaklaşık 4.400 hane ve bu hanelere gelen misafirler etkiler. Bu hanelerin dışındaki hanelerde ya da kamusal alanlarda yapılan izlemelerin izleyici ölçüm sonuçlarına bir etkisi yoktur.

Ölçüm sistemine katılım tamamen gönüllülük esasına dayanmaktadır. Ölçüm sisteminde bulunan hanelere birer hediye kart tanımlanır. Bu tanımlanan hediye kartlara da aylık olarak belirli bir bedel yatırılmaktadır. Bu para yatırılan kart nakit bir kart olmayıp sadece belirli yerlerden alışveriş için kullanılabilen bir karttır.